Q'ero Sjamanen in Peru: Kosmologie en Genezing

Hoog in de Andes van Peru vinden we de Q'ero, afstammelingen van de oude Inca-beschaving. Ze bieden een uniek inzicht in een wereldbeeld waar het mystieke zich vermengt met het praktische. Wat kunnen wij daar van leren?

Kosmologie: alles is verbonden

Om de Q'ero te begrijpen, moeten we proberen te kijken door hun ogen en te voelen met ons hart dat de natuur leeft. Het Q'ero-kosmisch wereldbeeld is geworteld in een diepe onderlinge verbondenheid. Ze geloven dat alles, van bergen tot rivieren, een geest of bewustzijn bezit. Alles leeft, alles is energie en alles is verbonden. Het universum is voor de Q'ero een levend, ademend geheel, en hun rituelen en praktijken zijn gericht op het handhaven van balans en harmonie binnen dit kosmische web.

Vooral Pachamama en de Apu's (het Quechua-woord voor de spirit van de bergen) worden vaak geëerd met offers en dankbaarheid, vanwege de wet van ayni - de sacred wet van wederkerigheid. Voordat er wordt gegeten of gedronken, wordt een deel ervan aan Moeder Aarde aangeboden. Voordat een heilige plek wordt betreden, wordt een offer gebracht.

De Chakana: het kosmische symbool

De Chakana, vaak aangeduid als het Andes Kruis of Inca Kruis, is een representatie van hun wereldbeeld. Het omvat de kardinale richtingen, de krachtdieren, concepten van het leven en de drie werelden:

1. Hanaq Pacha (bovenwereld): Hanaq Pacha vertegenwoordigt de hemelse of bovenwereld in Andes kosmologie. Het is het rijk van het goddelijke, bestaande uit Sami (pure, lichte energie) en bewoond door welwillende spirits, goden en kosmische krachten. Hanaq Pacha wordt geassocieerd met de transcendente aspecten van het bestaan. Sjamanen kunnen naar de Hanaq Pacha reizen voor genezing en het verkrijgen van kennis.
2. Kay Pacha (middelste wereld): Kay Pacha is de middelste wereld en komt overeen met de fysieke, materiële wereld bewoond door mensen, dieren en planten. Het is de wereld zoals wij die kennen, waar individuen hun aardse bestaan navigeren. De Q'ero geloven dat het handhaven van balans en harmonie in Kay Pacha essentieel is, omdat het rechtstreeks van invloed is op de verbindingen tussen de boven- en onderwereld.
3. Ucku Pacha (onderwereld): Ucku Pacha is de onderwereld, geassocieerd met Hucha energie (zware energie), het onderbewuste, de slang, de droomtijd en de mystieke krachten die onder het oppervlak van de aarde wonen. Sjamanen reizen naar Ucku Pacha om te reinigen, verbinding te maken met voorouderlijke geesten en spirituele onevenwichtigheden aan te pakken

Deze drie werelden - Hanaq Pacha, Kay Pacha en Ucku Pacha - zijn met elkaar verbonden en vormen een kosmische drie-eenheid. Het centrale vierkant in het midden van de Chakana symboliseert het heden, het hier en nu, waar de energieën van de drie werelden samenkomen. 

Genezingsfilosofie

De Q'ero-benadering van gezondheid en genezing is holistisch, waarbij de fysieke, spirituele en energetische dimensies van een individu worden omvat. Sjamanen, bekend als 'paqos', spelen een cruciale rol bij het faciliteren van genezing, divination en het handhaven van het delicate evenwicht tussen de menselijke en spirit werelden. Hun wijsheid wordt doorgegeven via generaties.

De filosofie van oorzaak en genezing van ziekte in de Q'ero-cultuur is geworteld in het concept van energetische onbalans. Ziekte wordt gezien als een manifestatie van verstoorde energiestromen binnen het individu of de gemeenschap. De paqo werkt aan het herstellen van harmonie door niet alleen de symptomen, maar ook de onderliggende energetische disharmonie aan te pakken die tot de ziekte heeft geleid. 

Ze gebruiken de begrippen Sami en Hucha om met energie om te gaan:

• Sami vertegenwoordigt pure, lichte energie. Het cultiveren van Sami-energie is essentieel voor balans en spirituele groei.
• Hucha is dichte, zware energie, opgebouwd door negatieve gedachten of acties. 

Dit onderscheid is geen onderscheid zoals goed of slecht. De Q'ero oordelen niet, beide zijn eenvoudigweg energie. Q'ero-genezingspraktijken worden uitgevoerd om Hucha-energieën vrij te laten en Sami-energie uit te nodigen, waarbij energetische hygiëne en algeheel welzijn worden gewaarborgd. Deze praktijken omvatten rituelen, ceremonies en het gebruik van heilige voorwerpen zoals 'mesas' (een medicijnbundel met voornamelijk krachtstenen) en cocabladeren. Deze gereedschappen worden verondersteld de energie van het heilige te belichamen en de verbinding van de paqo met het spirituele rijk te vergemakkelijken. Genezingsceremonies omvatten vaak offers aan Pachamama, waarbij de hulp van de natuurlijke geesten wordt ingeroepen.